Kişinin yaşadığı cemiyet süresince kıymeti olan , yetenek, hesap ve özge davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tüyöneten.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara nazaran insanoğluın davranışlarında belli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; ferdin davranışlarındaki yaşantısı kanalıyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğemekme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok teşhismı konstrüksiyonlabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen teşhism:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı kanalıyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin lakinçlarına iyi ) bileğemekme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis nazaran;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, ferdin davranışlarının mergup yönde bileğemektirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğemekme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde ferdin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç taban öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek lakinçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tüm kültürler karınin özdeşdır. Yalnızçların içeriği ve öğrenme karınin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre nazaran bileğemekebilir, lakin sürecin doğası bileğemekmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün boyunca birkötü filozof ve eğitimci, eğitimin ne olduğuna üzerine farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçünlü teşhismı şudur: Yetişek, ferdin davranışlarında kendi yaşantıları kanalıyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğemekikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın süresince eğitime üzerine bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları kanalıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğemekikliği” ve “müddetç” gibi kelimeler eğitimin esas taşlarıdır.
Yetişek, kişioğlu karınin yaşam boyu devam fail bir süreçtir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise ferdin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere iyi olabileceği gibi istenmedik yönde bile gelişebilir. Yetişek sürecinin emekletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği gibi gelişigüzel bile olabilir. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, eğitim merkezleri gibi mekânlarda verilen eğitim formal; ferdin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı sıfır eğitim ise informal eğitidir. Kısaca eğitim yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim çıkmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belli bir maksat ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim ise hudayinabit gelişen ölçüsüz ve programsız yapılan eğitimdir ki duygusal bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir mekanizma olarak ele alındığında ise eğitim sisteminin üç taban ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Orijin; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, donanım, maliyet, personel gibi fiziki unsurlardır. Süreç; mektep süresince gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, izin, imtihan geriları gibi mergup davranış bileğemekiklikleridir.